Uruguay, dat al enkele jaren te kampen heeft met droogte en hoge temperaturen, heeft bijna geen water meer.
De situatie is zo ernstig geworden dat bewoners gedwongen worden zout water uit de kraan te drinken en arbeiders putten boren in de hoofdstad om toegang te krijgen tot grondwater. President Luis Lacalle Pou riep maandag een “waternoodsituatie voor het grootstedelijk gebied” uit.
Deze situatie veroorzaakt een schok in dit relatief welvarende Zuid-Amerikaanse land, dat toegang tot water al lang als een mensenrecht beschouwt. Het is ook een waarschuwingsteken voor de kwetsbaarheid van landen voor droogte, die naar verwachting frequenter en intenser zal worden naarmate de klimaatverandering versnelt.
De gevolgen in Uruguay zijn duidelijk. Canelón Grande, een vitaal reservoir dat normaal gesproken meer dan een miljoen mensen van water voorziet in de hoofdstad van het land, Montevideo, is teruggebracht tot een modderig veld dat de lokale bevolking nu te voet kan oversteken.
Lage waterstanden in het reservoir van Canelón Grande op 13 maart 2023.
Een ander stuwmeer, Paso Severino, dat normaal gesproken 60% van de bevolking van het land van drinkwater voorziet, heeft de grootste waterpeildaling ooit gemeten. Volgens berichten in de lokale media zou het waterpeil begin juli volledig kunnen zijn uitgeput.
Als reactie hierop zijn de autoriteiten vanwege de schaarste gedwongen een reeks drastische maatregelen te nemen.
Kraanwater in Montevideo is praktisch niet drinkbaar, volgens Carlos Santos, een lid van de Nationale Commissie voor de Verdediging van Water en Leven (CNDAV) en professor antropologie aan de Universiteit van de Republiek Uruguay.
“Het is ondraaglijk vanwege het zoutgehalte.” “Zelfs huisdieren vermijden het.”
Wekenlang mengt het openbare waterbedrijf, OSE, zout water uit de monding van de Río de la Plata met zoet water uit het Paso Severino-reservoir om de voorraden op te rekken, na een verzoek om een uitzondering op de gebruikelijke zoutgehaltenormen voor drinkwater.
Behalve dat het een zoute smaak heeft, beweren de Uruguayaanse autoriteiten dat kraanwater ook veel chloriden, natrium en trihalomethanen bevat.
Volgens de minister van Volksgezondheid, Karina Rando, is er geen gezondheidsrisico voor de meerderheid van de mensen, maar ze adviseerde mensen met bepaalde gezondheidsproblemen zoals hypertensie en nieraandoeningen, evenals zwangere vrouwen, het tappen te beperken of zelfs helemaal te vermijden. waterverbruik.
President Lacalle Pou zei maandag dat “de watervoorziening gegarandeerd is”, maar dat het chloride- en natriumgehalte in het water “zeker zal stijgen”, wat volgens gezondheidscriteria betekent dat het niet langer als drinkbaar zal worden beschouwd.
Volgens een rapport van het onderzoeksbureau Scanntech Uruguay is de verkoop van gebotteld water aanzienlijk gestegen in Montevideo en het naburige departement Canelones, met een stijging van 224% in mei vergeleken met dezelfde periode vorig jaar.
Dit heeft ertoe geleid dat retailgroepen moeite hebben om aan de vraag te voldoen en heeft geleid tot een toename van plastic afval.
Veel inwoners van Montevideo en omgeving kunnen het zich echter niet veroorloven om flessenwater te kopen en moeten volgens Santos uit de kraan blijven drinken.
Om te proberen de financiële druk enigszins te verlichten, heeft de regering belastingvrijstellingen voor flessenwater ingevoerd als onderdeel van haar waternoodmaatregelen.
De situatie is schokkend voor inwoners van een van de rijkste landen van Zuid-Amerika en een land dat een bijzondere band heeft met water.
Uruguay beweert het eerste land ter wereld te zijn dat toegang tot water als een grondrecht verankerde in een grondwetswijziging in 2004. De wijziging, die steun kreeg van het hele politieke spectrum, werd goedgekeurd door meer dan 60% van de kiezers in een referendum.
Het watertekort heeft volgens Santos mensen in het land op een nieuwe manier gemobiliseerd. De hoofdstad is het toneel geweest van talloze straatprotesten.
Mensen protesteren op 15 mei 2023 in Montevideo tegen een hoger zoutgehalte in kraanwater.
“Er is iets fundamenteels dat Uruguayanen echt voelen en het is een verbinding met water,” zei Santos. “De woede die mensen nu tonen, laat het zien. Het gaat niet om het afwijzen van deze regering, het gaat om het terugeisen van een basisrecht.”
Ondertussen heeft de regering beweerd maatregelen te hebben genomen om het probleem aan te pakken.
Maandag kondigde Lacalle Pou de bouw aan van een dam en een nieuw waterdistributiesysteem op de San José-rivier, die een alternatieve waterbron zal bieden zodra de bouw binnen 30 dagen is voltooid.
Mensen is gevraagd hun auto’s niet te wassen of hun tuinen niet te sproeien, en tankwagens zijn gebruikt om water te leveren aan belangrijke instellingen zoals ziekenhuizen.
De zoektocht naar water heeft zelfs het centrum van Montevideo bereikt, waar arbeiders putten hebben gegraven in Parque Batlle, bekend als de ‘longen van de stad’, om alternatieve waterbronnen te vinden, volgens berichten in de lokale media.
Maar sommigen beschuldigen de regering ervan niet genoeg te doen. Volgens Santos heeft Uruguay al lang problemen met het waterbeheer. “De droogte is een probleem dat de situatie verergert, maar er is een historisch probleem met het irrationele gebruik van water dat ons hier heeft gebracht”, zei hij.
Daniel Panario, directeur van het Instituut voor Ecologie en Milieuwetenschappen aan de Universiteit van de Republiek, zei dat de regering nu pas maatregelen implementeert die door wetenschappers in februari zijn voorgesteld.
“We moesten beter voorbereid zijn op een steeds onvoorspelbaarder klimaat”, zei hij.
Panario vertelde over een gesprek met een boer die hem vertelde dat het nu “erger regent” dan voorheen, in plaats van meer of minder. “Het regent meer geconcentreerd… het veroorzaakt overstromingen, en dan zijn er lange periodes van droogte,” zei hij.
In mei zei Lacalle Pou tegen verslaggevers dat “het moment complex is, we moeten het accepteren en onze verantwoordelijkheid nemen”, maar verwierp beweringen dat zijn regering niet genoeg had gedaan om de crisis aan te pakken.
Uruguay is niet het enige land in Latijns-Amerika dat lijdt onder droogte. Argentinië, zijn buurland, kampt met de ergste droogte in decennia, met ernstige gevolgen voor de landbouw.
Terwijl wetenschappers ontdekten dat de belangrijkste oorzaak van de droogte in Uruguay en Argentinië niet de klimaatcrisis was, zeiden ze dat klimaatverandering de gevolgen heeft verergerd als gevolg van toegenomen extreme hitte.
“Klimaatverandering speelt zeker een rol in de hoge temperaturen die Argentinië en andere landen in de regio momenteel ervaren”, zegt Friederike Otto, een klimaatwetenschapper en medeleider van het World Weather Attribution-initiatief, in een verklaring.
Miguel Doria, een hydroloog van de United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) voor Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, gevestigd in Montevideo, zei dat het land zijn relatie met water moet veranderen.
Uruguay “heeft een culturele band met water”, zei Doria, die eraan toevoegde dat er vroeger een perceptie was dat water niet bewaard hoefde te worden omdat het bijna oneindig was. “Wat echt nodig is, is een cultuurverandering”, zei hij. “Dit is een kans voor verandering, voor aanpassing.”
Gerardo Amarilla, staatssecretaris van het Ministerie van Milieu van Uruguay, zei op een waterforum van de Verenigde Naties op 9 juni dat het land water als hulpbron moet waarderen en moet erkennen dat we in een wereld met een veranderend klimaat leven.
Naast het veranderen van percepties, zei Doria dat Uruguay de hoeveelheid beschikbaar water zou kunnen vergroten door nieuwe infrastructuur zoals dammen te bouwen en verouderde waterdistributiesystemen te upgraden om de efficiëntie te verbeteren.